Topraksız Tarım Besin Eriyiklerinin Hazırlanması
--------------------------------------------------------------------------------

Saf madde miktarı dendiğinde, saf element miktarını anlaşılmalıdır. Ancak birçok yerde saf madde miktarı ile saf element miktarı karıştırılmaktadır.

Bir gübre torbasına bakıldığında üç rakam görülür. Örneğin :

20 - 20 – 20 ; 20 - 20 - 0 ; 12 - 61 - 0 ; 15 - 15 - 15 gibi.

Bu üç sayının ifade ettiği değerler şunlardır:

Birinci sayı saf element olarak % azot miktarıdır. Yani 20 – 20 - 20 gübresinin 100 kg’ ında 20 kg saf azot ( N ) vardır.

İkinci sayı fosforlu madde miktarını gösterir. Yani saf fosfor elementini değil, fosforun oksitlenmiş haldeki ( P2O5 fosforpentaoksit yani fosforun +5 değerli oksiti ) miktarını gösterir.

Son sayı ise saf potasyum element miktarını değil ,fosfor gibi potasyumun da oksitlenmiş haldeki madde miktarını yani % potasyum oksit miktarını gösterir.

Özetlersek 100 kg 20 - 20 - 20 gübresi içinde, 20 kg azot (N), 20 kg (P2O5) ve 20 kg da (K2O) vardır. Geri kalan 40 kg ise hiçbir değeri olmayan dolgu maddesidir.

Durum böyle olunca bu gübrenin 100 kg mında 20 kg saf azot, 8,728 kg saf fosfor (P) ve 16,6 kg da saf potasyum elementi var demektir. Nasıl hesaplanır ?

P2O5 in 1 molünün ağırlığı 141,95 gr dır.
Fosforun 1 molü 30,975 olduğuna göre,
2 X 30,975 / 141,95 = 0,4364 yani Fosforpentaoksitin (P2O5) 0,4364 ü saf fosfor elementidir.

K2O nun 1 molünün ağırlığı 94,2 dir.
Potasyumun ki 39,1 olduğuna göre,
2 X 39,1 / 94,2 = 0,83 tür Yani potasyumoksitin (K2O) 0,83 ü saf potasyum elementidir.

Saf fosfor (P) miktarı, 20 kg X 0,4364 = 8,728 kg
Saf potasyum (K) miktarı, 20 kg X 0,83 = 16,6 kg dır

Şimdi 12 - 61 - 0 MAP NH4 H2 PO4 Mono Amonyum Fosfat gübresini hesaplıyalım.

Mono Amonyum Fosfat içerisinde bulunan elementlerin mol ağırlıkları ;

Azot = 14,008
Hidrojen = 1,008
Fosfor = 30,975
Oksijen = 16

Mono Amonyum Fosfat içerisinde 1 mol N ; 4 mol H ; 2 mol H ; 1 mol P ve 4 mol O vardır.
(1 X 14,008) + (4 X 1,008) + (2 X 1,008) + (1 X 30,975) + (4 X 16 ) = 115,031 gr

Azot 14,008 / 115,031 = 0,12

Buna göre P2O5
Fosfor 2 X 30,975 / 115,031 = 0,2692 P2O5 olarak 0,2692 / 0,4364 = 0,6168 ~0,62